Als Nederlanders kun je je overal ter wereld wel verstaanbaar maken. In de meeste landen kunnen ze wel Engels verstaan of spreken en beheers je de taal niet, dan lukt het je meestal ook nog wel met gebaren om duidelijk te maken wat je wilt. Voor de Nederlanders is het vrij normaal om handen en voeten te gebruiken. Wist je echter dat wat voor in Nederland normaal is, in een ander land heel anders geïnterpreteerd kan worden? Want lichaamstaal is cultuurafhankelijk.
Goede voorbereiding
Voordat je gaat backpacken is het verstandig om van tevoren uit te zoeken wat de lokale gebaren inhouden, zodat je nare situaties mogelijk kunt vermijden. Lees, bijvoorbeeld voordat je naar het land van bestemming afreist, de etiquette van het land. Je kunt allerlei informatie vinden via internet over de gedragscodes van je vakantiebestemming. Maar je kunt deze codes ook vinden in verschillende boeken zoals het boek ‘Etiquette in het buitenland’ van de schrijver Kevin Strubbe en Liesbeth Hobert.
Welke gebaren gelden waar?
Elk land heeft zo zijn eigen interpretatie op gebaren. Gebaren die voor ons heel gewoon zijn kunnen in een ander land, helemaal niet als gewoon ervaren worden. Natuurlijk ga je backpacken naar een land om daar de bevolking en de cultuur beter te leren kennen. En is het niet je intentie om mensen voor het hoofd te stoten. Daarom is het aan te raden om te weten welke gebaren je wel en niet kunt gebruiken en op welke manier gebaren geïnterpreteerd worden.
Knikken met je hoofd
Ja-knikken wordt in de meeste landen wel begrepen en als positief gezien, maar dat is niet in alle landen zo. In bijvoorbeeld India, Pakistan en Bulgarije schudt je het hoofd heen en weer als je ‘ja’ bedoelt. Terwijl juist in Japan ja-geknikt wordt, maar dit hoeft niet specifiek ‘ja’ te betekenen. Het kan net zo goed ‘nee, weet ik niet’ of ‘ik weet het wel, maar ik durf het niet uit te spreken’ betekenen. In Griekenland houden ze er weer een hele andere interpretatie op na. Zo wordt er om ‘nee’ duidelijk te maken, het hoofd naar achteren bewogen en tegelijkertijd met de tong geklikt. Dit kan heel verwarrend zijn als je dit niet gewend bent. En deze manier wordt in zo’n rap tempo afgewerkt, dat je vaak niet eens door hebt of iemand nu daadwerkelijk geantwoord heeft.
Goed om te weten is dat in de meeste Afrikaanse en Aziatische landen het aanraken van je hoofd uit den boze is. En zeker niet het aanraken van het hoofd van het Stamhoofd. Jaren geleden stonden hier enorme straffen op, die tot gevolg hadden dat je werd gekookt en opgegeten. Het heeft ermee te maken, dat het hoofd als eerste wordt geboren en daardoor als intiem, dan wel als heilig beschouwd wordt.
Handbewegingen
Als je iets lekker vindt, dan beweeg je je hand een aantal maal vlak langs je wang of slaap heen en weer. Dit gebaar is in het buitenland helemaal niet bekend. Als je dit gebaar maakt, zullen de mensen je dan ook raar aankijken en je zeker niet begrijpen.
Je geeft iemand een hand om je voorstellen of gewoon uit beleefdheid.
In Arabische landen geven mannen, de vrouwen geen hand. In landen als India en Nepal begroet je elkaar door de handpalmen op borsthoogte tegen elkaar aan te zetten met de vingers naar boven wijzend. Tijdens dit gebaar spreek je dan ook het woord ‘Nàmásté’ uit. Wat een groet als, zowel hallo als tot ziens betekent.
Om jezelf aan te duiden (ik) wijs je met je wijsvinger naar jezelf en raak je je borst aan, dit wordt in Duitsland ook gedaan. Maar in Amerika gebruiken ze een andere manier om zichzelf aan te duiden, namelijk met een open hand op de hoogte van het hart. Terwijl de Japanners met uitgestrekte hand naar het gezicht wijzen en de neus aanraken.
In Aziatische en Arabische landen wordt de linker hand als een onreine hand beschouwd, je pakt daar dan ook geen gift mee aan of eet met je linker hand.
In Japan daarentegen is het weer onbeleefd om met één hand een cadeau aan te pakken. Je pakt een cadeau met twee handen aan en wil je het helemaal goed doen, dan kijk je er ook nog een tijdje naar, net alsof je een goudstaaf hebt ontvangen. Op deze manier toon je waardering op een beleefde manier.
Oogopslag
Je kent vast wel de uitdrukking ‘je ogen spreken boekdelen,’ dat wil zeggen dat je met de uitdrukking van je ogen soms al kunt zeggen wat je ergens van vindt. Je oogopslag spreekt dan ook over het algemeen voor zich. In Brazilië kijken mensen je vaak langer aan dan dat je gewend bent en dat geeft je misschien een onprettig gevoel. Toch bedoelen de Brazilianen er niets vervelends mee. Je ogen zijn voor deze mensen de spiegel van je ziel en op deze manier willen ze je alleen maar beter leren kennen. Maar als een Braziliaan zijn ooglid naar beneden trekt, dan wil hij hiermee zeggen dat hij niet gelooft wat je zegt.
In Italië betekent het naar beneden trekken van het ooglid echter weer iets heel anders en wel dat ze je willen herinneren aan een afspraak.
In Suriname en de Nederlandse Antillen is het heel erg brutaal als een kind een volwassenen aankijkt, zeker als hij of zij een standje krijgt. Je toont juist respect door je ogen neer te slaan en dit wordt ook in de meest oosterse landen gewaardeerd.
Wat doe je met je mond?
Als je in Nederland iemand begroet, dan kus je elkaar drie keer om-en-om op de wang. Vrouwen doen dit bij zowel mannen als vrouwen, terwijl mannen dit overwegend bij vrouwen doen en niet bij mannen. In Amerika kus je elkaar maar één keer en in Duitsland kus je alleen vrienden en familie en geen vreemden. Mannen kussen elkaar in Iran op de wang te begroeting.
Gedragscodes
Je ziet dat er overal in de wereld andere gedragscodes gelden. Wat in het ene land normaal is, wordt in een ander land niet herkent of zelfs als beledigend gezien dan wel opgevat. Daarom is het belangrijk dat je voordat je op reis gaat, goed weet wat je wel en wat je niet kunt doen.
